Waarschuwing: Het verslag hieronder heeft betrekking op mijn reis in 2008. De onwikkelingen begin 2012 tonen aan dat de veiligheidssituatie in de Afar regio in Ethiopie (Dallol / Erta Ale) snel kan omslaan. Neem de nodige maatregelen en verdiep u zeer goed in de actuele situatie indien u van plan bent dit gebied te bezoeken.
Reisverslag Erta Ale en Dallol vulkaan expeditie 2008
Na een uitgebreide voorbereiding stapte ik 2 februari 2008 het vliegtuig in voor een expeditie naar de Erta Ale en Dallol vulkanen in de Danakil Depression in Ethiopië. Samen met vier Duitse en een Engelse avonturiers hoopte ik op een voorspoedige reis naar een kolkende vulkaan krater en kleurrijke zoutformaties. En natuurlijk niet al te veel problemen in het grensgebied met Eritrea of met de Afar. Er geldt namelijk niet voor niets een negatief reisadvies van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (februari 2008) voor de Danakil Depression ten oosten van Mekele.
Aankomst Addis Ababa 2 februari 2008
Een KLM vlucht brengt mij en de andere expeditieleden naar een zeer fris Addis Ababa. Hier werden we opgehaald door Henok Tekle van de firma Origins Ethiopia - Tours and Travel. Na de kennismaking met gids en chauffeur, en de nodige dollars betaald te hebben, werd al snel duidelijk dat dit voorlopig de laatste luxe overnachting zou gaan worden. Dus hebben we er maar een lekker biertje op gedronken. Je weet het immers nooit met vulkanen, jeeps en de Afar.
Kroko in het Awash National Park 3 februari 2008
Na een snel ontbijt staan twee oude Toyota LandCruisers klaar voor de eerste etappe van Addis naar het Awash National Park. De weg, de route naar Somalië, is goed begaanbaar. Halverwege de dag stoppen we even bij het Basaqa meer, vlak bij Methara. Eind van de middag komen we in het park aan waar de tenten aan de Awash rivier al opgebouwd zijn. De koks, gearriveerd met de derde LandCruiser, waren onder toezicht van een heel stel apen al met het avondeten bezig. In het park was verder niet veel wildlife te zien, maar in het donker bleek dat we ongemerkt gezelschap hadden gekregen. Op een paar meter van de tenten lag plotseling een 2 meter lang krokootje.
Slapen in Logia 4 februari 2008
Na een verder kroko vrije nacht stond bij zonsopkomst het ontbijt al weer klaar. Vervolgens hebben we in het park een fotostop ingelast voor de Awash watervallen, een troep bavianen en een korte game drive. In de loop van de ochtend zijn we verder gereden via de Djibouti Road. En bij een graad of 30 werd het landschap ruiger en ruiger. Na een dikke 300 km en 7 uur later arriveerden we in Logia, waar ons een verrassing wachtte. Alle hotels vol. Dan maar slapen in de buitenlucht, in uiteraard een veel te klein bedje voor mijn 2 meter.
Trip naar Afdera en het Afdera zoutmeer 5 februari 2008
Vandaag wachten ons nog hogere temperaturen als we nu echt de Danakil Depression binnen gaan. Dit gebied ligt 100m onder de zeespiegel en is, net als Death Valley USA, simpelweg heet. De weg naar Afdera, en het Afdera zoutmeer, is ook andere koek. Geen asfalt meer maar piste, dirt road met grind en keien dus. Hier zien we de eerste kamelen karavanen, Afar hutten, lava velden en andere vulkanische formaties. Eenmaal in Afdera aangekomen worden de tenten op 2 meter van de rand van aan het Afdera zoutmeer opgezet. Afdera zelf bestaat vooral uit kleine hutjes van Afar die in de zoutwinning actief zijn. De zoutpannen steken fotogeniek helder wit af. Een vochtige hete wind van 30°C blaast door de tent. Met de gedachte aan de klim naar de Erta Ale die morgen op het programma staat val ik uiteindelijk in slaap.
Etappe naar Erta Ale en beklimming 6 februari 2008
Na een lekker ontbijt aan het water pakken we alles in. Dit zou een dag met veel ervaringen en indrukken gaan worden. Elke groep toeristen die in de Ethiopische Danakil Depession reist, is verplicht `bescherming` in de vorm van een politieagent mee te nemen. En daar moet uiteraard dik voor worden betaald. Daarnaast moeten kamelen, feitelijk dromedarissen, geregeld worden om water, proviand en een deel van de bagage de Erta Ale op te slepen. Met de agent in de LandCruiser gaan we op pad naar de voet van de Erta Ale. Als snel wordt de weg een rul zandpad, en het duurt niet lang of we kunnen geen kant meer op vanwege een zandstorm. Gaan we de Erta Ale nog halen of staan we hier de hele dag in de bloedhitte, schiet er door mijn hoofd. En net als we weer verder kunnen, rijden we ons vast in rul zand. Ondertussen loopt de temperatuur verder op tot 43 °C. Met een hoop graaf- en duwwerk, en een boel zweetdruppels komen we uiteindelijk los en gaat het langzaam verder door afwisselend lavavelden en zandvlaktes, met hier en daar een Afar hutje. Aan de horizon verschijnt plotseling een platte schildvulkaan de Erta Ale. Na een laatste extreem ruw lavaveld kunnen we uiteindelijk niet verder. Na het uitladen van de Toyota´s laden we onze rugzakken in voor de laatste 12 km naar de top van de Erta Ale. Dat wordt verder dus lopen.
Vervolg 6 februari 2008
Hemelsbreed is het zo´n 8 km en gaat het pad ongeveer 500 m omhoog. Nadat de temperatuur gezakt is tot zo´n 32°C vertrekken we om 1600 met gids en politieman. Na een tocht van zo´n 4 uur, met een veel te zware rugzak (die dromedarissen vertrouw je natuurlijk je splinternieuwe Canon EOS 40D niet toe) , bereiken we in het pikkedonker de top. Een rood flikkerend schijnsel verraad dat de Erta Ale zijn best doet. En iedereen kan niet wachten om de eerste blik werpen in de gloeiende lavaput. Nog een kleine steile afdaling en we staan met zijn allen aan de rand van de zuidkrater in het lava meer te staren. Fascinerend en betoverend. Dat je zo'n spektakel kunt zien, horen, voelen en ook ruiken. De vulkanische zwaveldioxide gassen prikkelen lekker in neus en keel. Vervolgens komen de kamelen aan met rest van de spullen, maar zonder de tenten. Dus dat wordt onder de blote hemel slapen, op een zeldzaam vlak stukje lava. Met een nachttemperatuur van 20 °C is dat geen probleem. Na nog een heel stel foto's gemaakt te hebben, kruip ik uiteindelijk mijn slaapzak in. Ik besef plotseling dat ik nog steeds niet echt weet hoe de hele krater eruit ziet, en in welk deel van de krater ik nu ga slapen. Op de achtergrond bruist het lavameer en prikkelt het gas af en toe weer mijn neus. Wat een bizarre plek, en wat een ongelofelijke dag was dit.
Slapen in de Erta Ale vulkaankrater 7 februari 2008
Nog in het volledig donker staan we alweer op om voor de ochtendschemering de eerste foto's te schieten. De hele dag door ratelen de camera's, en worden de geheugenkaarten volgeschoten. Even een simpel ontbijt tussendoor en we kunnen weer verder platen schieten. Nu met daglicht wordt pas duidelijk hoe de hele krater eruit zien en waar de scheuren en andere gevaarlijke gedeeltes van de krater liggen. Uur na uur sta ik aan de rand van de lavaput en begin een gevoel te krijgen wanneer ik welke activiteit in het meer kan verwachten. Dan weer ontstaan fonteinen en gasbellen, dan weer duiken gestolde lava platen onder het oppervlak. Ook het niveau in het lava meer stijgt en daalt, waarschijnlijk veroorzaakt door opstijgende en expanderende gasbellen. Diep in de nacht kruip ik mijn slaapzakken weer in. Ik ben benieuwd of ik genoeg batterijen bij me heb voor weer zo'n dag.
Verblijf in de Erta Ale vulkaan 8 februari 2008
Bij het opstaan is iedereen aan het hoesten en proesten. Gisteren heeft iedereen ongemerkt te veel zwaveldioxide gas ingeademd. Vandaag gebruik ik toch mijn gasmaskers maar. Halverwege de 2e dag is het niveau van het lavameer een heel stuk hoger, en begint gloeiende lava overal het oppervlak te bedekken. De lava van zo'n 1200 °C geeft een enorme stralingswarmte die goed voelbaar is. En dan begint plotseling een enorme fontein te spuiten. De hitte is enorm, en om niet direct te verbranden kan ik maar kort aan de rand staan voor een foto. Na 10 minuten verdwijnt de fontein langzaam en wordt het meer weer rustig. De enorme hitte verdwijnt ook langzaam.
Ook de noordkrater met zijn vele hornito's is zeer actief. Enorme stoom en gaswolken worden uitgebraakt. De hornito's doen mij denken aan mijn andere expeditie in 2004 naar de krater van de Ol Doinyio Lengai in 2004.
Een interessant fenomeen is de zogenaamde Pele's Hair, ofwel het Haar van de Hawaïaanse Vulkaan Godin Pele. Pele's Haar zijn glasachtige lava-naalden en zijn overal in de krater te vinden. Ze worden gevormd in een spuitende lava fontein. Een enkele keer lukt het de vorming van Pele's Haar vast te leggen op de foto.
Nog even een paar avond foto's met een roodgloeiende krater, dan de slaapzak in, en morgenochtend vroeg op voor de allerlaatste foto's van de Erta Ale.
Vertrek van de Erta Ala naar Ahmedale (Dallol) 9 februari 2008
In alle vroegte is iedereen aan het inpakken want de kamelen staan om 5:30 al klaar voor vertrek. Vervolgens schiet ik mijn laatste foto's in de krater. Snel nog een paar foto's van wat kamelen en dan vertrekken we 08:00 definitief, en lopen we de 12 km terug naar de LandCruisers. Hier ligt al een stapel pannenkoeken te wachten. En dat verlate ontbijt gaat erin als koek. Vlak voor we vertrekken naar Ahmed Ale kijk ik nog één keer om : wat een bijzondere plek is de Erta Ale vulkaan. De korte trip naar Ahamed Ale loopt voorspoedig. Ahmed Ale (Ahmedale) is een dorp in het grensgebied met Eritrea. Naast wat militairen bestaat het vooral uit pezige seizoensarbeiders die in de zoutwinning werkzaam zijn. Er zijn geen sanitaire voorzieningen en geen elektriciteit. Wel een hoop vliegen die het brood bijna uit je handen vreten. En het is er bloedverziekend heet. Op het terrein van een hoge Afar pief slapen we in een donker en primitief hutje. Interessant zijn de kameel karavanen die s'morgens en s'avonds langstrekken. Het is een verplichting, ingesteld door de Afar, om hier belastingen af te dragen. Voor elke kameel of ezel, en voor elke tegel zout moet namelijk belasting worden betaald.
Dallol 10 februari 2008
Zoals elke dag beginnen we bij zonsopkomst om de ergste hitte te ontlopen. We rijden naar de rand van de zoutformaties en na een klein klimmetje stap je regelrecht een buitenaards landschap binnen. Waar je ook kijkt staan zoutformaties in allerlei kleuren. Van helder groen en geel tot diep bruin. Zoutkristallen in alle vormen. Dit is dus de Dallol vulkaan. Ik schiet de ene na de andere geheugenkaart vol en het is maar goed dat ik een mobiele harddisk bij me heb om al die kaarten weer te legen. De temperatuur loopt op tot boven de 43 °C met een straffe windkracht 6. In de middag zoeken we een grote zoutafzetting op voor een beetje schaduw. Aan het einde van de middag lopen we onder leiding van onze bewapende Afar gids door een canyon, volledig uit zout gevormd, terug naar de zoutformaties. Onderweg lopen we langs een Italiaans mijnwerkers kamp van rond 1930. Heel apart en het is tot op de dag van vandaag nog niet helemaal duidelijk wat die Italianen daar exact kwamen doen. Ik ben aan het eind van de dag behoorlijk uitgeput. Na terugkomst in Ahmedale is er geen koud bier maar slechts een lauw colaatje te koop. Het blijkt dat één heel klein aggregaatje de enige electriciteit levert. Deze dag heb ik probleemloos 8 liter vocht verwerkt. Ik wist niet dat een mens dat lichamelijk kon hebben. Na een klein bordje macaroni met tonijn uit blik, echt veel trek heb je niet, val ik als een blok in slaap.
De zoutwerkers van de Dallol 11 februari 2008
Vroeg uit de veren bezoeken we deze dag de zoutwerkers van de Dallol. Zij hakken het zout in nette vierkante plaatjes, en voeren het af op kamelen. Het hele proces van hakken en breken, bijsnijden, opbinden en afvoeren is fascinerend om te zien. Deze mensen werken keihard, in de bloedhitte, voor een klein paar centen. En dan ook nog belasting aan de Afar afdragen. Toch is het lastig fotograferen omdat lang niet elke arbeider zomaar wil meewerken. In de middag zijn we weer terug in Ahmed Ale en doen we het rustig aan met een grote hoeveelheid lauwe cola.
Etappe naar Mekele 12 februari 2008
De hele expeditie loopt zó voorspoedig dat we besluiten met een omweg terug rijden naar Addis. Het plan is om de rotskerken van Lalibela te bekijken nu er nog zo veel tijd over is. Uiteraard wél even bijbetalen voor de benzine en de extra dagen huur van de LandCruisers. Maar eerst gaat deze etappe via de dik 2000m hoge hooglanden naar Bere Ale, en vervolgens naar Mekele. In Mekele heersen eindelijk weer een beetje normale temperaturen, en is er een beetje beschaving en luxe in de vorm van een warme douche. Best lekker, en heel hard nodig na 10 dagen niet badderen... Hier rust ik voor het eerst goed uit, maak ik mijn foto uitrusting een beetje stofvrij, en slaap weer eens in een normaal bed.
Van Mekele naar Lalibela 13 februari 2008
Na een hotelontbijtje gaat de reis verder naar Korem, en na een kleine lunch s'middags verder naar Lalibela. Onderweg maken vooral Ethiopische hooglanden met de mooie uitzichten en vele hutjes indruk. Terwijl ik met pijn in mijn knieën al ruim 7 uur opgevouwen achter in de LandCruiser zit, rijden we in het donker Lalibela binnen. Het hotel blijkt vervolgens geen sterren te hebben, en vooral de muggen maken het een interessante nacht. Uiteindelijk komt ook hier, in het hotel, mijn klamboe van pas.
De rotskerken van Lalibela 14 februari 2008
Deze dag staan de rotskerken van Lalibela op het programma. Deze kerken zijn in opdracht van koning Lalibela in de 13e eeuw volledig uit monolithische rotsen gehouwen. Dat moet een aardig klusje geweest zijn... De kerk Bete Ghiorghis genaamd, is het best bewaard, en is ook vandaag de dag nog in gebruik. Een aantal andere rotskerken is inmiddels overdekt om verdere aantasting te voorkomen. Een aantal priesters bewaken de kerken en halen op verzoek, en tegen betaling, relikwieën tevoorschijn. Binnen in de kerken is het van schemerachtig tot donker. Verrassend bleken de foto's met lange sluitertijden omdat de kleuren van de tapijten en de muurschilderingen dan pas duidelijk worden.
Van Lalibela naar Kombolcha 15 februari 2008
De hele groep heeft het zelfde gevoel. Alles gezien en alles gedaan, en nou snel naar huis. Normaal pakt men van Lalibela naar Addis het vliegtuig, maar dit keer waren geen tickets beschikbaar. Dat werd dus opnieuw met de Toyota's twee dagen rijden, met als eerste stop Kombolcha, ruim 300km verderop. En dan wel door de hooglanden en over bergwegen met haarspeldbochten, kuilen en gaten. Tot twee maal toe rijden we een lekke band, en schiet ook nog de kramp regelmatig in mijn knieën. Uiteindelijk bereiken we om 18:00 Kombolcha, en ook dit keer weer een kamer vol muggen. Gelukkig maakt het Italiaanse vier gangen menu veel goed. De dag van morgen ; eindelijk naar huis maar ook dan wordt het afzien : 350 km rijden, spullen herpakken voor de vlucht naar Amsterdam, inchecken, en dan naar huis. Gelukkig ben ik morgen weer aan de beurt om voorin te zitten met een beetje meer beenruimte.
Naar Addis en vervolgens naar huis 16 februari 2008
En dan gaat het vroeg in de ochtend weer verder van Kombolcha naar Debre Berhan, en vervolgens naar Addis. Hier komen we rond 16:00 aan, en worden we afgezet bij hotel Ghion. Hier sorteert iedereen zijn spullen voor de terugvlucht. Nog even een maaltijd in het hotel en dan worden we 19:00 opgehaald en afgezet op het vliegveld. Na wat wachten vertrekken we 23:35 naar Amsterdam.
Hiermee komt een geweldige gave expeditie ten einde, en zal ik nog vele dagen nodig hebben alle ervaringen en indrukken te verwerken. Maar goed dat ik meer dan 5000 foto's geschoten heb. Ondanks de vele risico's is deze trip uitermate soepel en probleemloos verlopen. En dat is mede te danken aan de goede organisatie van Martin Rietze, één van de Duitse expeditiedeelnemers, en Henok en zijn collega's van Origins Ethiopia - Tours and Travel. Maar gezien alle risico's blijft de Danakil Depression, met de Erta Ale en de Dallol als reisbestemming, een plek die niet voor iedereen is weggelegd.
